Chất độc phổ biến gây ung thư gan có trong bữa ăn nhà bạn không?
Chất độc Aflatoxin được tìm thấy trong các loại thực phẩm bị nấm, mốc. Chúng là một trong những nguyên nhân gây bệnh ung thư gan.
Chất độc này là tinh thể trắng, bền
với nhiệt, không bị phân hủy khi đun nấu ở nhiệt độ thông thường, bền với các
men tiêu hóa. Vì vậy, các thực phẩm bị mốc khi rang, nấu, luộc ở nhiệt độ cao vẫn
chưa thể phá hủy hoàn toàn độc tố.
Quỹ Nghiên cứu Ung thư Thế giới
(WCRF) thống kê năm 2018, thế giới ghi nhận 840.000 bệnh nhân mới mắc ung thư
gan. Trong đó, Việt Nam đứng thứ 4 về tỷ lệ mắc ung thư gan, tính chung ở cả 2
giới. Thủ phạm gây ra căn bệnh này ở nhiều người là chất độc Aflatoxin.
Theo Viện Pasteur TP.HCM, Aflatoxin
là chất độc được sản sinh bởi nấm Aspergillus (flavus, parasiticus và nomius).
Chất độc này gồm 20 loại. Trong đó, 4 loại chính được tìm thấy trong thực phẩm
là B1, B2, G1 và G2, kèm 2 dạng chuyển hóa của B1 và B2 là M1 và M2. Đặc biệt,
Aflatoxin B1 có khả năng gây ung thư cao hơn các loại khác.
Nấm Aspergillus tồn tại khắp nơi
trong môi trường như lá cây, gỗ mục, thức ăn gia súc, bông, phân, côn trùng chết,
xác động vật và hạt ngũ cốc. Chúng sản sinh Aflatoxin trong điều kiện 8-37 độ
C, tối ưu ở 25-28 độ C; độ ẩm tương đối 83-88%. Khí hậu nhiệt đới nóng ẩm như ở
nước ta tạo điều kiện thuận lợi cho nấm mốc Aspergillus phát triển và sản sinh
Aflatoxin.
Aflatoxin nguy hiểm như thế nào?
Đại học Georgia (Mỹ) thống kê 4,5 tỷ
người trên thế giới phơi nhiễm với Aflatoxin. Ngộ độc cấp do tiêu thụ lượng lớn
loại chất độc này hiếm khi xảy ra nhưng đều gây tử vong cao. Năm 2004, Kenya có
317 ca nhiễm độc Aflatoxin, trong đó 125 người tử vong. Năm 2013, vụ việc phát
hiện sữa nhiễm Aflatoxin cũng được ghi nhận một số nước châu Âu như tại
Romania, Serbia và Croatia.
Chất độc này còn được cho là nguyên
nhân gây ra 25.200-155.000 trường hợp ung thư gan hàng năm, chiếm 5-28% tổng số
ca bệnh trên thế giới.
Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt
Nam thống kê trên các bệnh nhân ung thư gan nguyên phát điều trị tại một bệnh
viện ở Hà Nội cho thấy Aflatoxin B1 xuất hiện trong tổ chức gan của hơn 83% số
bệnh nhân; 17% trường hợp có cùng lúc 2 yếu tố nguy cơ là Aflatoxin B1 và viêm
gan virus; 13% mang cùng lúc 3 yếu tố nguy cơ là Aflatoxin B1, rượu và thuốc
lá.
WHO cho biết tiếp xúc lâu dài hoặc
mạn tính với Aflatoxin gây ra nhiều nguy hại cho sức khỏe, ảnh hưởng tới tất cả
cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là gan và thận. Đây còn là chất gây đột biến vi
khuẩn, ảnh hưởng tới DNA, gây độc cho gene và gia tăng nguy cơ mắc bệnh bẩm
sinh ở trẻ em.
Aflatoxin thường có ở thực phẩm nào?
QC:
Aflatoxin B1, B2, G1 và G2 có thể
được tìm thấy trong tất cả cây lương thực quen thuộc khi chúng bị nấm mốc.
Cách tốt nhất để phòng ngừa phơi
nhiễm Aflatoxin là ngăn nấm Aspergillus flavus và Aspergillus parasiticus phát
triển trên các loại nông sản. Người dân cần có biện pháp kiểm soát chặt quy
trình từ trồng trọt đến thu hoạch và lưu trữ.
Ngoài ra, không nên sử dụng các thực
phẩm có dấu hiệu nấm mốc, đổi màu. Người dân nên mua thực phẩm tươi, bảo quản ở
nơi khô ráo, thoáng mát. Thực phẩm khô cần tránh môi trường ẩm ướt vì dễ sản
sinh nấm Aspergillus flavus.
Trong cuộc sống hàng ngày, việc sử dụng
các thực phẩm cũ là không thể tránh khỏi. Bên cạnh đó một số thực phẩm được chế
biến thông qua việc lên men nếu không tuân thủ vệ sinh an toàn thực phẩm cũng dễ
sinh nấm Aspergillus flavus. Nhiều trường hợp bị ngộ độc thực phẩm do ăn phải
thức ăn cũ, thức ăn nhiễm nấm là cực kỳ nguy hiểm đến hoạt động của gan. Vì như
chúng ta đều biết, dinh dưỡng sau khi vào bao tử tất cả sẽ chuyển hóa qua gan để
lọc dinh dưỡng đi vào máu. Do vậy khi một yếu tố gây hại đến gan như vậy sẽ phá
hủy chu trình hoạt động hàng ngày của cơ thể. Là dấu hiệu của bệnh tật bắt đầu
với cơ thể chúng ta.
Nguồn: Báo mới
Xem thêm:
Suy thận là bệnh gì? Phân loại suy thận cấp và suy thận mạn
Phụ nữ thường xuyên mất ngủ dễ bị bệnh loãng xương